Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2 Ekim 2018’de Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’da öldürülüp cesedinin bir türlü aydınlanamayan bir şekilde ortadan kaldırılmasından bir kaç ay önceydi.

Türkiye’ye 17 Nisan 2017 tarihinde atanmış olan Suudi Arabistan Büyükelçisi Waleed A. Elkhereiji beni ziyarete gelmişti.

O günlerde Kral Selman bin Abdülaziz’in üçüncü eşi Fehde bint Felah el Hıslin’den dünyaya gelen 6 çocuğunun en büyüğü olan Muhammed bin Selman, sadece bir kaç ay önce Veliaht Prens olarak atanmıştı.

---

Önce iki bilgi veya hatırlatma notu:

Suudi Arabistan’da çok eşlilik son derece doğal kabul ediliyor. Örneğin, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın babası, Kral Selman bin Abdülaziz Al-i Suud, 5 kez evlendi. İlk 3 eşinden 13 çocuğu oldu. Eşleri şöyle:

-Sultana bint Türki es Sudeydi: 6 çocuğu oldu.

-Sare bint Faysal el-Sebi: Bir çocuğu oldu. (Sonra boşandılar.)

-Fehde bint Felah el-Hıslin el-Acmi: 6 çocuğu oldu. En büyüğü Muhammed bin Selman. Yani günümüzün Veliaht Prens’i.

-Mazave bint Mecid bin-Abdülaziz ed-Deviş.

-Sultana bint Mendil el-Halidi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman ise tek eşli! Suudi Arabistan tarihinde belki de bir ilk.

---

Şimdi konumuza geçebiliriz.

Suudi Arabistan Büyükelçisi Waleed A. Elkhereiji, ziyaretinde bana sordu: “Veliaht Prens Muhammed bin Selman hakkında ne düşünüyorsunuz?”

Cevabım şu oldu: Bu güne kadarki icraatına bakarak söylüyorum; , Suudi Arabistan’ı 300 yıldır Arap yarımadasını ölüme kadar giden sert kurallarıyla bir zırhın içinde tutan Vehhabilik inancının (Not: Sünni-Hanbeli mezhebine bağlı bir alt kol) ağır tortularını ihtiyatlı adımlarla ama kararlı girişimlerle yavaş yavaş temizlemeye çalışıyor. Belirlediği bu yolda devam ederse, Suudi Arabistan’ı yüzyılımızla, daha doğrusu çağımızla barıştırabilir, ona entegre edebilir.

Bir cümle daha söyledim: Bu cesaretinin ve kararlılığının önü kesilmezse, Suudi Arabistan’ın Atatürk’ü olabilir.

Büyükelçi’nin yüzüne geniş bir tebessüm yayıldı. Bir cümlelik yorumda bulundu: “Gözlemleriniz son derece doğru. Veliaht Prensimiz ülkemizi ve halkımızı geçmişin kıskacından kurtarmaya çalışıyor.”

---

Suudi Arabistan Büyükelçisi Waleed A. Elkhereiji’nin beni ziyaretinin üstünden aşağı-yukarı 7 yıl geçti.

Birkaç gün önce Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın, babası Kral Selman bin Abdüaziz Al-i Suud adına yaptığı ve 2023 yılını değerlendirdiği konuşmasını okudum. Ülkesi açısından geçtiğimiz yılı şöyle özetledi:

Birleşmiş Milletler’in belirlediği sürdürülebilir kalkınma kriterlerinin yüzde 50’sinden fazlasında üst sıralara yükseldik. Bu kriterler özellikle küresel rekabet ve gelişme düzeyini yansıtan rakamlarıyla Suudi Arabistan’ın ne kadar yol aldığını açık bir biçimde ortaya koyuyor.

En somut örnek: Suudi Arabistan dünyanın en rekabetçi 20 ülkesi arasına girdi.

Bir başka somut örnek: Büyüme hızında yüzde 8,7 ile G20’nin (Dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisi) birinci olduk. Petrol gelirlerini dışarda bırakarak yaptığımız hesaplamada, gayrı safi yurt içi hasılayı yüzde 4,8 artırarak, G20’de Hindistan’ın arkasından ikinci sırayı aldık.

Turizmde ülke tarihinin en büyük sıçramasını gerçekleştirdik: Dini turizm (Not: Hac ve umreyi kastediyor) dışında ülkemize gelen turist sayısını ve turizm gelirlerimizi yüzde 64 artırdık. Elbette, Covid-19 sonrası dönem nedeniyle hac ve umre ziyaretçilerinde de patlama yaşadık.

Dış politikada da çok aktif bir yıl geçirdik: 2023’te 100’ü aşkın ülkenin katıldığı bölgesel ve küresel zirvelere ev sahipliği yaptık.

Bürokratik yapının ve yasaların modernleşmesi sayesinde ve de altyapıyı yenilememizin sonucu olarak ülkemize gelen yabancı sermayede, rekor düzeyde artış kaydettik.

En önemlisi, Suudi Arabistan’ı “Dünyanın proje atölyesi”ne dönüştürdük.

---

Uzun sözün kısası, Suudi Arabistan, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın öncülüğünde bir “Rönesans” yaşıyor.

Sadece ticaret, ekonomi değil; spor, sanat tıp, turizm, alternatif enerji kaynakları gibi günümüzün en sıcak konuları veya sektörlerinde de müthiş yol alıyor.

Suudi Arabistan Büyükelçisi Waleed A. Elkhereiji’ye karşı mahcup olmadığım için mutluyum.

Mail: erdal.safak@outlook.com