Uyku Bozukluğu Aslında Ne? İşte Detaylar…

 

 

Fiziksel ve zihinsel sağlık için en önemli şeylerden biri de uykudur. Uyku bozukluğu yeterince uyuyamama, uyku esnasında görülen fizyolojik sorunlar şeklinde açıklanabilir. Bilimsel araştırmalar, düzensiz uykunun karar verme, yaratıcılık, planlama gibi düşündürücü durumlarda yetersizliğe neden olabileceğini göstermiştir. Uyku bozuklukları arasında en yaygın olarak insomnia görülür. İnsomnia dışında narkolepsi, hipersomni, uyku apnesi diğer sık görülen uyku problemleri arasındadır. Ruhsal ya da bedensel hastalıklar yine uyku sorunlarına neden olabilir.

 

Uyku Bozukluğu Çeşitleri:

 

İnsomnia:

Uykuya dalamama veya uykuyu sürdürememe problemidir. Bu durumun altında psikolojik sorunlar veya genetik bir durum yatabilir. Davranış bozukluğuna sebep olurken kişinin yaşam enerjisini de olumsuz etkiler. Her yaş grubunda görülen bu vaka en çok ergenlerde ve genç yaştaki kişilerde görülür. 

 

Hipersomni:

Aşırı uyku ihtiyacı ve istemsiz uyku durumudur. Hipersomni probleminde sahip kişiler 10-12 saatten daha uzun süreli uykuya ihtiyaç duyar. Günlük hayatında da uykulu olan bu kişiler akademik, iş ve ev hayatında önemli sorunlarla karşı karşıya gelir. 

 

Uykuda Solunum Bozuklukları:

Genellikle horlama, uykuda nefessiz kalma, sık uyanma ve anlamsız yorgunluk durumudur. 

 

Uykuda Periyodik Uzuv Hareket Bozukluğu:

Huzursuz bacak sendromu olarak da bilinir. Yatış anında kol bacak ve vücudun bazı uzuvlarında kasılmalar olarak tanımlanır. Bu probleme sahip kişiler kaç saat uyurlarsa uyusunlar hep yorgun ve halsiz uyanırlar. 

 

Uyku Fazı Kayması:

Uykunun zamanlamasıyla ilgili bir bozukluktur. Biyolojik uyku saatimizin sosyal yaşam saatine uymaması olarak tanımlanır. Özellikle vardiya usulü çalışanlarda ve gündüzleri de uyuklayan yaşlılarda  görülür. 

 

 

Uyku Bozukluğu Nasıl Geçer?

 

Uyku bozukluğu tedavisi, doğru tanıyı ve bu bozukluğun altında yatan sebebi tespit etmekle başlar. Tedavi olarak en başta sağlıklı uyku davranışlarını yeniden gözden geçirmek ve bu konudaki hataları düzeltmek gelir. Uyku hijyeni olarak bilinen verimli uyku şartlarını yerine getirmek en önemli husustur. 

 

-Her gün aynı saatte yatıp, sabahları aynı saatte kalkın.

-Yatak odasının ısısının çok sıcak ya da soğuk olmamasına dikkat edin.

-Yatak odanızı her gün havalandırın.

-Yatak odasının karanlık ve sessiz olmasını sağlayın.

-Yatağa gitmeden ılık bir duş almak, ılık süt içmek uykuya dalmayı kolaylaştırabilir.

-Gündüzleri odanızı güneş ışığına maruz bırakın

-Yürüme, jimnastik gibi hafif egzersizler yapın. 

-Yatağa gitmeden hemen önce ağır egzersizler yapmayın, vücut ısısının artması melatonin üretimini durdurur ve uykusuzluk tetiklenir.

-Yatak odasında televizyon bulundurmayın.

-Yatakta gazete, kitap, dergi okumayın.

-Vücudunuzda adrenalin salınımını artıracak filmler ya da oyunlarla vakit geçirdikten hemen sonra yatağa gitmeyin.

-Akşamları hafif yemek yiyin ve uyku ile yemek arasında en az 4 saat zaman bırakın.

-Saat 18:00’den sonra kolalı, kafeinli ve şekerli gıdalardan kaçının.