Uyku BozukluÄŸu Aslında Ne? Ä°ÅŸte Detaylar…

Fiziksel ve zihinsel saÄŸlık için en önemli ÅŸeylerden biri de uykudur. Uyku bozukluÄŸu yeterince uyuyamama, uyku esnasında görülen fizyolojik sorunlar ÅŸeklinde açıklanabilir. Bilimsel araÅŸtırmalar, düzensiz uykunun karar verme, yaratıcılık, planlama gibi düÅŸündürücü durumlarda yetersizliÄŸe neden olabileceÄŸini göstermiÅŸtir. Uyku bozuklukları arasında en yaygın olarak insomnia görülür. Ä°nsomnia dışında narkolepsi, hipersomni, uyku apnesi diÄŸer sık görülen uyku problemleri arasındadır. Ruhsal ya da bedensel hastalıklar yine uyku sorunlarına neden olabilir.

Uyku BozukluÄŸu ÇeÅŸitleri:

Ä°nsomnia:

Uykuya dalamama veya uykuyu sürdürememe problemidir. Bu durumun altında psikolojik sorunlar veya genetik bir durum yatabilir. Davranış bozukluÄŸuna sebep olurken kiÅŸinin yaÅŸam enerjisini de olumsuz etkiler. Her yaÅŸ grubunda görülen bu vaka en çok ergenlerde ve genç yaÅŸtaki kiÅŸilerde görülür. 

Hipersomni:

Aşırı uyku ihtiyacı ve istemsiz uyku durumudur. Hipersomni probleminde sahip kiÅŸiler 10-12 saatten daha uzun süreli uykuya ihtiyaç duyar. Günlük hayatında da uykulu olan bu kiÅŸiler akademik, iÅŸ ve ev hayatında önemli sorunlarla karşı karşıya gelir. 

Uykuda Solunum Bozuklukları:

Genellikle horlama, uykuda nefessiz kalma, sık uyanma ve anlamsız yorgunluk durumudur. 

Uykuda Periyodik Uzuv Hareket BozukluÄŸu:

Huzursuz bacak sendromu olarak da bilinir. Yatış anında kol bacak ve vücudun bazı uzuvlarında kasılmalar olarak tanımlanır. Bu probleme sahip kiÅŸiler kaç saat uyurlarsa uyusunlar hep yorgun ve halsiz uyanırlar. 

Uyku Fazı Kayması:

Uykunun zamanlamasıyla ilgili bir bozukluktur. Biyolojik uyku saatimizin sosyal yaÅŸam saatine uymaması olarak tanımlanır. Özellikle vardiya usulü çalışanlarda ve gündüzleri de uyuklayan yaÅŸlılarda  görülür. 

Uyku BozukluÄŸu Nasıl Geçer?

Uyku bozukluÄŸu tedavisi, doÄŸru tanıyı ve bu bozukluÄŸun altında yatan sebebi tespit etmekle baÅŸlar. Tedavi olarak en baÅŸta saÄŸlıklı uyku davranışlarını yeniden gözden geçirmek ve bu konudaki hataları düzeltmek gelir. Uyku hijyeni olarak bilinen verimli uyku ÅŸartlarını yerine getirmek en önemli husustur. 

-Her gün aynı saatte yatıp, sabahları aynı saatte kalkın.

-Yatak odasının ısısının çok sıcak ya da soÄŸuk olmamasına dikkat edin.

-Yatak odanızı her gün havalandırın.

-Yatak odasının karanlık ve sessiz olmasını sağlayın.

-YataÄŸa gitmeden ılık bir duÅŸ almak, ılık süt içmek uykuya dalmayı kolaylaÅŸtırabilir.

-Gündüzleri odanızı güneÅŸ ışığına maruz bırakın

-Yürüme, jimnastik gibi hafif egzersizler yapın. 

-YataÄŸa gitmeden hemen önce ağır egzersizler yapmayın, vücut ısısının artması melatonin üretimini durdurur ve uykusuzluk tetiklenir.

-Yatak odasında televizyon bulundurmayın.

-Yatakta gazete, kitap, dergi okumayın.

-Vücudunuzda adrenalin salınımını artıracak filmler ya da oyunlarla vakit geçirdikten hemen sonra yataÄŸa gitmeyin.

-Akşamları hafif yemek yiyin ve uyku ile yemek arasında en az 4 saat zaman bırakın.

-Saat 18:00’den sonra kolalı, kafeinli ve ÅŸekerli gıdalardan kaçının.