İtalya'da gelecek hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Giorgia Meloni'nin katılımıyla yapılması beklenen hükümetlerarası zirve ve İtalya-Türkiye İş Forumu ertelendi.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, Erdoğan-Meloni görüşmesinin programı iki ülkenin yönetimleri tarafından resmi olarak açıklanmamıştı. Ancak Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ay başında uzun süredir planlanan iş forumunun 17 Nisan'da yapılacağını duyurmuştu. DEİK "Türkiye-İtalya İş Konseyimiz, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin teşrifleriyle İtalya-Türkiye İş Forumu'nu Roma'da gerçekleştirecek" demişti.

Haftasonu basında ve sosyal medyada İtalya-Türkiye İş Forumu'nun ve Hükümetlerarası Zirve'nin henüz belirlenmemiş bir tarihe ertelendiği haberleri çıktı. Muhalefetteki Demokratik Parti'den Avrupa Parlamentosu milletvekili olan Dario Nardella da erteleme haberini sosyal medyada paylaştı. Floransa'nın eski belediye başkanı olan Nardella, tutuklanmasının ardından Ekrem İmamoğlu'na Avrupa'dan en güçlü desteği veren isimlerden biri olmuştu.

Nardella, "Meloni, 17 Nisan'da Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'la yapacağı görüşmeyi daha sonra belirlenecek bir tarihe erteledi. Umarız sebep programla ilgili bir sorun değil, İmamoğlu'nun tutuklanması ve Türkiye'de milyonlarca insanın protestoları sonrası Türk meslektaşıyla görüşmenin İtalya Başbakanı için utanç yaratacak olmasıdır. Demokrasi opsiyonel bir seçim olamaz" dedi. İtalya Başkabakanlık ofisi BBC Türkçe'nin ziyaretle ilgili sorularına yanıt verirken "Kesin program zaten henüz belirlenmemişti" dedi.

İş forumu ve zirve için yeni bir tarih üzerinde çalışılıp çalışılmadığı ve ertelemenin İmamoğlu'nun tutuklanması ile bağlantılı olup olmadığı sorularına ise "Yorum yok" yanıtı verildi. Türkiye'nin Roma Büyükelçiliği ziyaret ile ilgili sorulara haberimiz yayına girene kadar yanıt vermedi. 

'Meloni Trump'la görüşmeyi umuyor’

İtalya basını ise Erdoğan'ın Roma ziyaretinin ertelenmesinin Meloni'nin programından kaynaklanıyor olabileceğini yazdı. Ülkenin en büyük gazeteleri Corriere della Sera ve La Repubblica'da hafta sonunda yayımlanan haberlere göre Başbakan Meloni gelecek hafta, ek gümrük vergileri kararıyla ilgili ABD Başkanı Donald Trump'la görüşmek üzere ABD'ye gitmeyi planlıyor. La Repubblica hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Meloni'nin yapmayı istediği ABD ziyareti için "14-17 Nisan tarihleri arasında bir pencerenin" uygun göründüğünü yazdı ve "Erdoğan'ın 17 Nisan'da Roma'ya planlanan gezisi muhtemelen bu yüzden de ertelendi" dedi. 

Corriere della Sera da "ABD Başkanı'nın yarattığı mali fırtınanın ortasında" Meloni'nin Trump'la yüz yüze görüşmeyi umduğunu belirterek "Resmi olarak duyurulmasa da Erdoğan ve bakanlarının katılımıyla 17 Nisan'da Roma'da yapılması planlanan hükümetlerarası toplantının ertelenmesinin nedeni bu olabilir" diye yazdı. 

Corriere, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in 19 Nisan'da Roma'ya gelmesinin planlandığını da vurguladı ve Meloni'nin bu tarih öncesinde doğrudan Başkan Trump'la görüşmeyi planladığını, bu nedenle programını boş tutmak istiyor olabileceğini belirtti. Öte yandan İtalya Savunma Bakanı Gudio Crosetto'nun 7 Nisan Pazartesi günkü Ankara ziyareti, iki ülke arasındaki resmi diplomatik görüşme ve işbirliklerinin kesintisiz sürdüğü izlenimini doğurdu. Türkiye Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Crosetto'nun ziyaretinde ikili ve bölgesel savunma ve güvenlik ile savunma sanayisinde iş birliği konuları ele alındı" denildi. İtalya ile Türkiye son aylarda savunma alanında önemli işbirliklerine imza atmıştı. 

Türkiye'den Baykar geçen Aralık ayında İtalyan havacılık şirketi Piaggio Aerospace'i satın almıştı. Geçen ay da yine Baykar ile İtalya'nın en büyük savunma ve havacılık şirketi Leonardo arasında, insansız hava sistemleri alanında bir ortak girişim kurmak üzere mutabakat zaptı imzalanmıştı. 

Son zirve 2022'de Türkiye'de yapıldı

İtalya ile Türkiye arasında bugüne kadar üç kez, 2008, 2012 ve 2022'de hükümetlerarası zirve yapılmıştı. Temmuz 2022'deki 3. Hükümetlerarası Zirve için dönemin İtalya Başbakanı Mario Draghi Türkiye'ye gitmişti. Erdoğan ise Şubat 2018'de İtalya'ya resmi ziyarette bulunarak cumhurbaşkanı ve dönemin başbakanı ile görüşmüştü.

O dönem muhalefette olan Giorgia Meloni bu ziyaret sırasında sosyal medyada yayımladığı mesajlarla "Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün İtalya'da olacak. Sol hükümet bunu yapmayacağına göre İtalyan halkının mesajını kendisine biz iletelim: Avrupa'da Türkiye'ye HAYIR. Avrupa'nın İslamlaşmasına HAYIR" diye tepki göstermişti.

Meloni 2022'de iktidara gelmesinin ardından ise Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile daha yakın bir ilişki yürüttü. Ocak 2024'te Türkiye'yi ziyaret eden Meloni'nin Erdoğan ile görüşmesinde özellikle göç, ticaret ve savunma işbirlikleri ele alınmıştı. Meloni ile Erdoğan'ın geçen Ekim ve Ocak ayında yaptıkları telefon görüşmelerinde ise Suriye, Gazze, Ukrayna gibi başlıkların yanı sıra yeni hükümetlerarası zirve de konuşulmuştu. İtalya başbakanlığı 22 Ekim'deki telefon görüşmesinde Meloni'nin Erdoğan'ı zirve için 2025'in ilk yarısında İtalya'ya davet ettiğini belirtmişti.

Fotoğraf: İHA