Çin'de bulunan bir milyon yıl öncesine ait kafatasının, Homo sapiens'in (modern insan) düşündüğümüzden en az yarım milyon yıl önce ortaya çıkmaya başladığını gösterdiği düşünülüyor.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, Araştırma Çinli ve İngiliz bilim insanları tarafından yayımladı. Araştırmaya göre, Neandertaller dahil olmak üzere diğer yakın türlerle, düşündüğümüzden çok daha uzun süre önce birlikte yaşamaya başladık. Bilim insanları, elde edilen bulguların, insan evrimine dair anlayışımızı "tamamen değiştirdiğini" savunuyor. Evrim tarihine ait önemli bir erken dönemin, bu araştırmayla kesinlikle yeniden yazılacağını da iddia ediyorlar. Ancak aynı alanda çalışan bazı diğer bilim insanları, doğruluk olasılığını kabul ettikten sonra açıklanan sonuçların kesin olmaktan uzak olduğunu savunuyor. 

Yunxian 2 

Çalışmaya, Çin'deki Fudan Üniversitesi ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi'nden bilim insanları katıldı. Dünyanın önde gelen bilimsel yayınlarından biri olan Science'da yayınlanan çalışmayı yapan ekip keşifle şok olduklarını anlatıyor. Araştırmanın eş direktörlüğünü yapan Fudan Üniversitesi'nden Prof. Xijun Ni, "Sonucu elde ettiğimiz ilk an, inanılmaz olduğunu düşündük" dedi. Ni, bulunan kafatasının bu kadar geçmişe uzanmasının kendilerine büyük sürpriz olduğunu anlattı: "Tekrar tekrar test ettik ve tüm yöntemleri kullandık. Artık sonuçtan eminiz ve çok heyecanlıyız.” Bilim insanları Yunxian 2 adlı kafatasını bulduklarında, bunun insanın daha eski bir atası olan, tamamen dik yürüyebilen Homo erectus'a ait olduğunu düşündü. Çünkü kafatası, daha gelişmiş insan türünün ortaya çıktığına inanılandan çok daha önceye, yaklaşık bir milyon yıl öncesine aitti. 

Homo erectus 600 bin yıl önce evrimleşerek, Neandertallere ve bizim türümüz olan Homo sapiens'e dönüşmeye başladı. Ancak Yunxian 2'nin, araştırma ekibindeki bağımsız uzmanlar tarafından yapılan yeni analizi, onun bir Homo erectus olmadığını gösteriyor. Bulunan kafatasının, Neandertaller ve Homo sapiens ile benzer gelişmişlik seviyesinde kardeş bir tür olan Homo longi'nin erken bir versiyona ait olduğu düşünülüyor. Genetik kanıtlar, bu türün, insan atasına yakın diğer türlerle yan yana yaşadığını gösteriyor. 

Bu nedenle araştırmaya katılan bilim insanları, Yunxian 2 eğer bir milyon yıl önce yaşamışsa Neandertallerin ve bizim türümüzün erken versiyonlarının da muhtemelen orada olduğu sonucuna varıyor. Araştırmanın eş direktörü Londra'daki Doğa Tarihi Müzesi'nden Profesör Chris Stringer'a göre, bu çarpıcı analiz, büyük beyinli insanların evriminin zaman çizelgesini en az yarım milyon yıl geriye götürdü. Stringer, gezegenimizin bir yerlerinde muhtemelen milyonlarca yıl öncesine ait Homo sapiens fosilleri olduğuna inandığını, ancak henüz bunları bulamadıklarını söylüyor. 

Şüpheciler ne diyor? 

Erken dönemde yaşamış bir insan atasını, bilimsel olarak bu kategoriye sokabilmenin ve ne zaman yaşadığını anlamanın iki yolu var: Kafatasının şekliyle, genetik verilerini analiz etmek. Araştırmacılara göre, Yunxian 2 örneğinde her iki yöntem de kullanıldı ve her ikisinde de aynı sonuca ulaşıldı. Ancak Cambridge Üniversitesi'nden evrimsel genetikçi Dr. Aylwyn Scally gibi bazı araştırmacılar, her iki yöntemde de önemli belirsizlikler olduğunu savunuyor. 

"Tarihleme tahminleri noktasında özellikle temkinli olmak gerekiyor, çünkü hangi kanıtı dikkate alırsanız alın, ister genetik ister fosil, bunu yapabilmek çok zor" diyor. "Çok büyük miktarda genetik veriyle bile, bu popülasyonların 100.000 yıl veya daha uzun bir süre bir arada yaşamış olabilecekleri bir zaman belirlemek çok zor" diye devam ediyor. Dr. Aylwyn Scally, Çinli ve İngiliz araştırmacıların sonuçlarının doğru olabileceğini ancak mevcut verilerle bakıldığında, "kesin olmaktan uzak olduğunu ve emin olmak için daha fazla kanıta ihtiyaç duyulduğunu" da söyledi. BBC'ye konuşan Scally, araştırmanın sonuçları diğer analizlerle ve "İdeal olarak bazı genetik verilerle desteklenirse, o zaman giderek daha emin olmaya başlayacağımızı düşünüyorum" dedi. 

Afrika'da erken Homo sapiens'e dair bilinen en eski kanıt 300.000 yıl öncesine tarihleniyor. Bu nedenle türümüzün atalarının ilk olarak Asya'da evrimleşmiş olabileceği sonucuna varılıyor. Ancak araştırmanın eş direktörü Prof. Stringer'a göre, şu aşamada bundan emin olmak için yeterli kanıt yok. Bilim insanı, Afrika ve Avrupa'da da halen analiz edilmesi gereken bir milyon yıllık insan fosilleri olduğunu hatırlatıyor. BBC'ye verdiği demeçte, "Türümüzün daha erken ortaya çıktığına ve soyumuzla birleştiğine işaret eden bazı genetik bulgular var, ancak bu henüz kanıtlanmadı" diyor. Türlerin daha uzun bir arada yaşadığına ilişkin sava göre, üç insan türü gezegende yaklaşık 800.000 yıl boyunca bir arada yaşarken, bu süre zarfında birbirleriyle etkileşime girdi ve çiftleşerek melezler üretti. Daha erken ortaya çıkışa ait sav, bilim insanlarının sınıflandırmakta ve insan soy ağacındaki yerlerini bulmakta zorlandığı 800.000 yıl - 100.000 arasındaki onlarca insan fosili kalıntısının anlamlandırılmasına da yardımcı oluyor. 

Homo sapiens, Homo longi ve Neandertallerin daha erken ortaya çıkışı sorunu net bir şekilde çözüyor. 

Profesör Ni şöyle açıklıyor: 

"İnsan evrimi bir ağaç gibidir. Bu ağacın birbirleriyle yakın akraba olan üç ana dalı var. Bunlar birbirleriyle neredeyse bir milyon yıl birlikte yaşarken melezleşmiş olabilirler. Yani bu inanılmaz bir sonuç.” Kafatası, iki kafatasıyla birlikte Hubei Eyaleti'nden çıkarıldı. Hasar görmüş ve ezilmiş halde olmaları, Yunxian 2'nin yanlışlıkla Homo erectus olarak sınıflandırılmasının nedenlerinden biriydi. Prof. Ni'nin ekibi, kafataslarını orijinal şekillerine döndürmek için bunları tarayıp bilgisayar modelleme tekniklerini kullanarak bozulmaları düzeltti. Ve ardından 3 boyutlu yazıcıda kopya versiyonlarını üretti. Onları gerçekte oldukları gibi görmek, bilim insanlarının onları ayrı, daha gelişmiş bir insan grubu olarak yeniden sınıflandırmasını sağladı.