Ahtapotlar sırlarını saklamayı sever, ancak onların inanılmaz çevikliklerini nasıl başardıklarını artık biliyoruz.

Euronews'te yer alan habere göre; Chicago Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı araştırma, ahtapotların sekiz kolunu kontrol eden sinir sistemi devrelerinin segmentlere ayrıldığını ortaya çıkardı. Bu keşif, yalnızca kafadan bacaklıların dünyayı algılama biçimini anlamamıza yardımcı olmakla kalmıyor. Bu aynı zamanda gelecekte yumuşak robot tasarımlarına ilham verebilir.

Ahtapotların sinir sistemi, Dünya üzerindeki en sıradışı sistemlerden biri olarak kabul ediliyor. Diğer zeki canlılardan farklı olarak sinir sistemi oldukça dağıtılmış bir yapıya sahip ve 500 milyonun üzerinde nöronun büyük bir kısmı kollarında bulunuyor. Öyle ki kollarındaki nöronlar, başındakilerden daha fazla. Ahtapot kolları, bağımsız kararlar alabiliyor ve koparıldıktan sonra bile uyarılara tepki verebiliyor. Her biri sayısız serbest hareket derecesine sahip olan bu kollar çevrelerini "tat alma" duyusuyla analiz eden yüzlerce vantuzla çevrili.

Araştırmacılar, Kaliforniya iki benekli ahtapotu (Octopus bimaculoides) üzerinde yaptıkları incelemelerde, her kol boyunca uzanan eksenel sinir kordonundaki sinir hücrelerinin segmentlere ayrıldığını fark etti. Bu segmentler, bağ dokusuyla ayrılmış ve sinirlerin çevredeki kaslara bağlandığı bölgelerle bağlantılı. Segmentlerin bu düzeni, ahtapotun kollarını son derece hassas bir şekilde kontrol etmesini sağlıyor.

Araştırmayı yürüten nörobilimci Cassady Olsen, bu yapı sayesinde kolların hareketlerinin daha akıcı hale geldiğini belirtiyor. "Böylesine uzun ve esnek bir kolu kontrol etmek için en iyi model, onu segmentlere ayırmak olurdu," diyor.

Araştırmacılar, segmentasyonun işlevini daha iyi anlamak için, ahtapotlarla yaklaşık 270 milyon yıl önce ayrılmış olan mürekkep balıklarında da benzer bir sinir sistemi mimarisi aradı. Mürekkep balıkları, ahtapotların aksine, sekiz vantuzlu kolun yanı sıra vantuzsuz iki uzun dokunaçla donatılmış. İncelemeler sonucunda, vantuzsuz dokunaçlarda segmentasyon bulunmazken, vantuzlu bölgelerde segmentasyon tespit edildi.

Bu bulgu, segmentasyonun vantuzlu uzuvların hassas kontrolü için kritik bir öneme sahip olduğunu gösteriyor. Ahtapotlar vantuzlarını keşif ve manipülasyon için yoğun bir şekilde kullanırken, mürekkep balıkları uzuvlarını daha çok av yakalamak için kullanıyor.

Nörobiyolog Clifton Ragsdale, "Vantuzlarla kaplı ve solucan benzeri hareket eden bu uzuvlara sahip organizmalar, uygun bir sinir sistemi düzenine ihtiyaç duyar. Çeşitli kafadan bacaklılar, yüz milyonlarca yıllık evrim baskısına ve çevresel gereksinimlere göre farklı segmental yapılar geliştirmiştir," diyor.