Roya Karimi bir zamanlar Afganistan'da 15 yaşında bir çocuk gelin ve anneyken Avrupa'nın en iyi vücut geliştiricilerinden biri haline geldi. Şu anda vücut geliştirme Dünya Şampiyonası'nda yer alan Karimi'nin öyküsü, kısıtlayıcı geleneklere karşı mücadele etmenin, kimliğini yeniden inşa etmenin ve hala yaygın kısıtlamalarla karşı karşıya olan kadınlara ilham vermenin hikayesi.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, Roya 14 yıl önce annesi ve küçük oğluyla birlikte Afganistan'dan kaçtı, ardından Norveç'e sığındı. Kendisini 30 yaşında Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonası'nda yarışmaya kadar götüren yeni hayatına rağmen, Roya'nın anavatanında kadınların temel hakları konusundaki korkuları devam ediyor. Taliban'ın 2021'de iktidarı ele geçirmesinden bu yana Afgan kadınlarına uygulanan kısıtlamalar konusunda özellikle endişeli. BBC Afgan Servisi'ne konuşan Roya, "Spor salonuna her gittiğimde, Afganistan'da bir zamanlar özgürce egzersiz yapmama bile izin verilmediğini hatırlıyorum" diyor: "O durumdan kurtulabildiğim için şanslıydım ama pek çok kadın hala eğitim gibi en temel insan haklarına sahip değil. Bu gerçekten üzücü ve yürek parçalayıcı.” 

Roya, Afganistan'ın yöneticileri Taliban tarafından uygulanan kız çocuklarının 12 yaşından sonra okula gitme yasağına atıfta bulunuyor. 

Direniş hikayeleri

Roya, direniş öykülerini aktarmanın başlı başına bir mücadele biçimi olduğuna inanıyor: "Bugün Afgan kızlarının sesi okula bile gidemeyecek kadar kısılmış durumda. "Bırakın kendi kararlarını vermeyi, düşünme, fikirlerini ifade etme, aşık olma ya da hayatını yaşama hakkına sahip olmayı, bir erkek vasi olmadan evden bile çıkamıyor. Taliban 2021'de ABD birliklerinin kaotik bir şekilde çekilmesiyle, Batı destekli Afgan hükümetinden yönetimi devraldıktan sonra kız çocuklarına ve kadınlara yönelik katı kısıtlamalar getirdi. "Çok çalışmalı ve bu konuda ısrarcı olmalıyız ki önce etrafımızda değişim yaratabilelim" diyor ve ekliyor: "Afgan kadınların korkusuzca yaşayabilecekleri, kendileri olabilecekleri ve hayallerinin peşinden gidebilecekleri günlerin gelmesini umuyorum”. 

Norveç'e göç 

Roya, Taliban ülkede yeniden iktidara gelmeden önce bile "o hayatı istemediğini" söylüyor. O zamanki kocasını geride bırakarak Afganistan'dan kaçma kararı, Afgan toplumundaki kadınların da aynı şeyi yapmaları halinde pek çok risk ve tehdit barındırıyor. Roya Norveç'e taşındığında tamamen farklı bir ortamla karşılaştı. Yeni ve daha liberal bir kültüre uyum sağlamak, kendisini ve ailesini geçindirmek için bir iş bulmak ve Norveç dilini öğrenmek zorundaydı. 

Vücut geliştirmeyi öğrenmek 

İlk günlerde tüm bunları dengelemek zordu, ancak çabaları sonunda karşılığını verdi. Roya hemşirelik eğitimi aldıktan sonra başkent Oslo'da bir hastanede çalıştı. Roya'nın vücut geliştirme sporuyla tanışması da hayatında bir dönüm noktası oldu. Spor salonlarına gitmek sadece fiziksel egzersizle ilgili değildi; aynı zamanda özgüvenini yeniden inşa etmenin ve kişisel kimliğini yeniden tanımlamanın bir yoluydu. Vücut geliştirmenin, yıllarca kendisine dayatılan zihinsel ve sosyal sınırlamalardan kurtulmasına yardımcı olduğunu söylüyor. 

Roya, hemşirelik kariyerinin yanı sıra beslenme ve sağlık koçluğu eğitimine devam etti ve sonunda fitness alanında bir derece kazandı. Roya ve ikinci kocası artık Afganistan'dan gelen ilk vücut geliştirmeci çift olarak tanınıyor. Bu hem dayanıklılığı hem de değişimi simgeleyen çığır açıcı bir kimlik. Roya bir yıl önce hemşireliği bırakıp profesyonel olarak vücut geliştirme dünyasına girmeye karar verdi. Bu, hayatının akışını değiştiren riskli bir karardı. Ancak kendisi için asıl zorluğun iş değiştirmek değil, Afganistan'da yaşadığı kısıtlamalardan sonra özgürlüklere uyum sağlamak olduğunu söylüyor: 

"En büyük zorluğumuz, başkalarının bizim için belirlediği sınırları ve çerçeveleri - gelenek, kültür, din ya da her neyse onun adına bize dayatılan yazılı olmayan kuralları - aşmaktı. "Ancak yenilik yapmaya karar verdiğinizde, kendinizi bu çerçevelerden kurtarmanız gerekir.” Roya, sportif faaliyetlerinin yanı sıra sosyal medya aracılığıyla ülke içindeki ve dışındaki Afgan kadınlarla bağlantı kuruyor. Onlarla fiziksel sağlığın, özgüvenin ve kişinin kimliğini yeniden inşa etmesinin önemi hakkında konuşuyor. Roya, her Afgan kadının başarısının kişisel bir zaferden öte, kadının toplumdaki rolünü yeniden tanımlamaya yönelik bir adım olduğuna inanıyor. 

Dünya Şampiyonası'na giden yol 

Roya, 27 Kasım'da başlayacak olan Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonası'nda yarışmaya hazırlanıyor. Zirveye giden yolu, bu yılki Stoperiet Open vücut geliştirme yarışmasında zindelik kategorisinde altın madalya kazanmasıyla ivmelendi. Yarışmanın bu bölümünde doğal zindelik, sağlıklı görünüm ve göze batmayan güzelliğe özel bir önem veriliyor. Büyük kas kütlesine odaklanan diğer bazı vücut geliştirme kategorilerinin aksine, bu kategorinin jürileri dengeli form, sağlıklı cilt ve doğal fiziksel uygunluğun bir kombinasyonuna not veriyor. Yarışmaya parlak kristallerle süslenmiş yeşil bir bikiniyle katılmıştı. Teni kas hatlarını gösterecek şekilde bronzlaşmıştı. 

Saçları röfleli ve makyajı yarışma standartlarına uygun olarak tasarlanmıştı. Vücut geliştirme yarışmalarında, sporcuların genel görünümü - kıyafet seçiminden makyaj ve bronzlaşma derecesine kadar - jürinin puanlamasında önemli bir rol oynar. Bu başarının ardından Roya, prestijli Norway Classic 2025 yarışmasını da kazandı. Bu, İskandinavya'nın her yerinden sporcuları çeken, Kuzey Avrupa'daki en önemli vücut geliştirme yarışmalarından biri. Bu zafer Roya'ya Avrupa Şampiyonası'na katılma hakkı kazandırdı ve Roya'nın hayatını savaşın harap ettiği Kabil'den uluslararası sahneye taşıyan önemli bir adım oldu. Ardından da Dünya Şampiyonası'na katılım hakkı kazandı. 

Kocasının desteği 

Roya ikinci kocası Kamal Jalaluddin ile Norveç'te tanıştı. Kendisi de bir Afgan olan Kamal'ın vücut geliştirme alanında uzun bir geçmişi var ve Roya'nın başlıca destekçilerinden biri. Kamal "Roya'yı sahnede görmek, birlikte kurduğumuz bir hayalin gerçekleşmesiydi" diye heyecanla anlatıyor. Roya onun sağladığı duygusal ve pratik desteği takdir ediyor: "Kamal'la tanışmadan önce spor yapıyordum ama profesyonel düzeyde değil. "Onun desteği bana rekabetçi ve tabuları yıkan bir yol seçme cesareti verdi. İnanıyorum ki bir erkek bir kadının yanında durursa, inanılmaz şeyler olabilir.” Kişisel başarılarına rağmen Roya'nın Afganistan'daki ailesi onu desteklemeyi bıraktı. Ancak Roya, "Kendim olmayı ve daha iyi bir gelecek için çalışmayı seçtim" diyor. Sosyal medya hesapları, çoğu zaman şiddet ve ölüm tehditleri de içeren eleştiri bombardımanına tutuluyor. Faaliyetlerine yöneltilen eleştirileri reddediyor: "İnsanlar sadece dış görünüşümü ve bikinimi görüyor. "Ama bu görüntünün ardında yıllarca çekilen acı, çaba ve azim var. "Bu başarılar kolay elde edilmedi."