Kazanım sağlayan edimsel sorular, insanda ve çevresinde olup biteni fark etmekten kaynaklanır ve her insanda ortaya çıkar ama her insan bunu kullanmaz; bir konuyu anlatmak veya cevap vermek yerine, kişinin düşünmesini veya kendi kendine cevap vermesini sağlayan sorulardır. Bazen merakı canlandırmak bazen de karmaşayı azaltmak veya fark ettirmek için sorulan bu soru türü; gerçekleşmekte olanın veya gerçekleşenin düşünülmesini, bilinmesini, bilgisinin ortaya çıkartılmasını ve kavranmasını sağlamak için kullanılan bir yöntemdir.

Fark ettiğim birkaç edimsel soru şunlardır, buyrun okuyun;

-İnsan bencilliğinin dili, yorumu ve lisanı geliştirip değiştirdiği doğru mu; dilin canlılığını sosyal kimliğimiz, egomuz ve eksikliklerimizin belirlediği doğru mu?

-Yoga ve Meditasyon kişisel olarak yapılabilen, kişinin kendi iç çalışması ise ve mekan veya yer koşulu yok ise neden Hint ve Bali kültürüne ihtiyaç duyulur?

-İnsan kaderinin sırrı gerçekten şartlanma, koşullanma ve yargılarında mı gizlidir?

-Psikoloji ve Ontoloji neden sosyoloji içerisindeki nedenlerini açıklamaz ve sosyolojideki zorunluluklarını, ilgilerini ve ilişkilerini bildirilmez?

-Uzayda gezegenleri döndürmesinden dolayı boşluk, canlı ve kuvvetli demek değil midir?

-Yıldızları, Gezegenleri, Güneş’i, Ay’ı ve Dünya’yı içerisinde barındırmasından, şekillendirmesinden, dengelemesinden ve etkilemesinden dolayı Evren veya Boşluk canlı, kuvvetli ve kudretli demek değil midir? Kudret: Dualitesiz güç veya karşısında duracak güç bulunmama durumu.

-Dünyadaki sayılabilir ve ölçülebilir şeyler için yapılan matematik işlemleri ve yöntemi ile uzayda bulunan ve sayılamayan şeylerin miktarı, uzaklıkları, kütlesi ve ağırlığının ölçülmesi doğru mudur?

-Seküler olmak insan zihninin doğal işleyişini neden baskılar ve yönlendirir?

-Seküler olmanın sebebi nedir ve seküler olmak neden görünmeyen nedenleri saklar?

-Seküler kişiler neden Tanrı ve Varoluş ile birlikte yaşadığını ve Hayat’dan etkilendiğini kabul etmezler?

-Seküler kişiler, var olmanın nedenlerinin insan olmadığını neden fark etmezler?

-Her şeyin bir nedeni varsa neden "İlk Neden" araştırılmıyor ve anlatılmıyor?

-Kendisinden daha büyük bir şeyin olmadığı öteki nedir?

-Herkesin gördüğü ama açıklayamadığı öteki nedir?
 

-Herkesin içinde yaşadığı ama bilmediği öteki nedir?
 

-Herkesle aynı anda var olan ama herkesin bilmediği öteki nedir?

-Hayat’ın karşılaştırma, buluşturma, birleştirme ve ayırma etkinliğine "Nasip ve Kısmet" denildiği doğru mu?

-Eski ve yeni tapınaklar, piramitler, höyükler, mezarlıklar, türbeler ve şehitliklerin iman izleri olduğu ve dolayısı ile inanç da belirten iz ve işaretler olduğu doğru mu?

-Peygamberlerin ismi söylenirken belirtilen sıfatlar ve güzellemeler, neden yaratıcının ismi söylenirken belirtilmez?

-Tanrı’nın cezalandırması huzursuzluk, eritmek ve bozmak mı?

-Tanrı’nın ödüllendirmesi kazandırmak, fark ettirmek, biriktirmek ve yapmak mı?

Murat Dal

Sosyoloji ve Felsefe Araştırmacısı-Yazar