Sebzeler sağlığımız için çok değerli vitaminler ve mineraller içeriyor. Ancak onları nasıl tüketmenin daha faydalı olacağı konusunda beslenme uzmanları arasında görüş birliği  yok.

Fenoreporter - Dış Haberler Servisi

Bazı durumlarda sebzeler pişirilince besin değerlerini yitiriyor, ama bazı durumlarda ise tam tersine besin değerini  artırıyor.

Örneğin, ıspanak, havuç, taze fasulye pişirilince daha besleyici oluyor.

Temel  Reis ıspanağa bayılıyordu. Çünkü bir bildiği vardı. Yeşil yapraklı be sebze C vitamini açısından zengin, ayrıca  magnezyum, demir B6 vitamini ve kalsiyum içeriyor. Araştırmalar, ıspanağın pişirilerek yenmesinin dağa sağlıklı olduğunu ortaya koyuyor. Çünkü , ıspanakta bulunan ve kalsiyum ile demirin bağırsaklar tarafından sindirilmesini engelleyen , ayrıca idrar yollarında ve böbreklerde taş yapan “Oksalat” pişirilince imha oluyor.

Havucu çiğ yiyebilirsiniz.Ama  pişirildiğinde vücut “Betakaroten”i  daha iyi sindirebiliyor. “Betakaroten”  bitkilerde doğal olarak bulunan, sebze ve meyvelere rengini veren kırmızı-turuncu renkli bir pigment. “Betakaroten”li  yiyecekler aldığınızda vücut bunları A vitaminine dönüştürüyor. Göz sağlığı, kalp, kan dolaşımı,  güçlü bağışıklık sistemi, sağlıklı cilt ve mukozalar için epey faydalı.

Ancak havuç çiğ yenirse bünye havuçlar çiğ yenilirse “Betakaroten”i sindirmekte gülük çekiyor. Çünkü pişirmede havuçun çeperleri şişiyor ve “Betakaroten”  çözülüyor.

Taze fasulye,  “Lektin” denilen bir protein içeriyor. Aslında bu protein insandan hayvana, sebze-meyveden bakteriye kadar tüm canlı türlerinde, bir başka ifadeyle yaşam formlarında  az veya çok bulunuyor.

“Lektin” iki tarafı keskin bıçak gibi. Çünkü insan bünyesi “Lektin”i sindiremiyor, bağırsaklarımızda dolaşıp duruyor.

Bir teselli: Yediğimiz gıdaların sadece yüzde 30’unda önemli diyebileceğimiz miktarda bulunuyor. Birkaçını sayalım: Barbunya fasulyesi, soya fasulyesi, buğday, fıstık, domates, patates…

Biz yine taze fasulyeye dönelim…

Evet, taze fasulyeyi çiğ yemeye kalkarsanız, sadece sindirim sorunuyla  değil;  bunun yanı sıra bulantı, baş dönmesi  ve ishal gibi sorunlarla da karşılaşırsınız.

Taze fasulyeyi pişirerek yiyin ama önemli nokta: Çok yüksek ısıda pişirin. Böylece “Lektin”i  zararsız hale getirebilir ve sebzenin besleyici değerini  artırabilirsiniz.

Kereviz suyu son yıllarda moda oldu. Çünkü antioksidant açısından çok zengin olan bu sebze ayrıca lif, potasyum, A, C ve K vitaminleri içeriyor. Araştırmalara göre, kerevizin pişirilmesi K vitamini ve antioksidan değerlerini artırıyor ama lif ve C vitamini içeriğini yitiriyor.

Domates,  kanser riskini  azaltan, kalp-damar hastalıklarına karşı önleyici işlev gören bir antioksidan olan “Likopen” içeriyor.Bu, sebze ve meyvelere kırmızı  rengini veren bir bitki kimyasalı. Domatesi pişirip daha sonra ısıttığınızda bile etkisini korur.

Domatesi de pişirerek yenilmesi tavsiye ediliyor. Çünkü pişince “Likopen”in sindirilmesi kolaylaşıyor.

Sarımsak, soğan, pancar… İşte bunları çiğ olarak yiyebilirsiniz.

Sarımsak, kıyıldığında  “Allisin” denilen sülfürlü bir bileşen yayıyor. Bu hem kalp için faydalı, hem de kanser riskini azaltıyor. Ancak pişirilirse bu özelliklerini yitiriyor. Sarmısağın tüm zenginliklerinden faydalanmak için çiğ yemek en iyisi.

Soğan için de aynı. Çiğ olarak yenirse,  “Tiyosülfat” denilen iltihap ve ödemi önleyici maddeleri bünyeye çok fayda sağlıyor. Ancak pişirilirse bu içeriğini yitiriyor. Özellikle de pişirmeden veya kavurmadan önce dilimlenirse. Tüm faydası yok oluyor.

Pancar da çiğ yenilmesi  gereken sebzelerden. Besleyici içeriğiyle örneğin tansiyon düşürüyor.  Folik asit, C vitamini ve anti-oksidanlar pişirildiğinde değerini kaybediyor