Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog UluÄŸ ÇaÄŸrı Beyaz, sabırsızlığın bir ÅŸeyin olmasını veya bir ÅŸeyi elde etmeyi çok istemek, ancak bunun için gerekli süreyi beklemeye tahammül edememek olarak tanımlanabildiÄŸini belirterek, sabırsızlığın insan psikolojisine etkileri hakkında bilgi verdi. 

Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog UluÄŸ ÇaÄŸrı Beyaz, sabırsızlığın bir ÅŸeyin olmasını veya bir ÅŸeyi elde etmeyi çok istemek, ancak bunun için gerekli süreyi beklemeye tahammül edememek olarak tanımlanabildiÄŸini belirterek, sabırsızlığın insan psikolojisine etkileri hakkında bilgi verdi.

Hibya Haber Ajansı'nın haberine göre, Sabırsızlığın insanların psikolojik ve duygusal durumlarını olumsuz yönde etkileyebilen bir duygu olduÄŸunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog UluÄŸ ÇaÄŸrı Beyaz, “Sabırsız insanlar genellikle stresli, öfkeli, hayal kırıklığına uÄŸramış, mutsuz ve doyumsuz hissedebiliyor. Sabırsızlık, aynı zamanda insanların iliÅŸkilerine, iÅŸ performanslarına, saÄŸlıklarına ve yaÅŸam kalitelerine de zarar verebiliyor.” dedi. 

Sabırsızlığın psikolojik ve duygusal temelleri arasındaki nedenlere iÅŸaret eden Beyaz, bunların; beklenti içinde olma, kontrolü elde tutma arzusu, takdir görme isteÄŸi ve doÄŸuÅŸtan getirilen kiÅŸilik yapısı olarak sıralanabildiÄŸini söyledi. Beyaz, sabırsızlığın altında yatan nedenler ve tetikleyici faktörlere de deÄŸinerek, ÅŸunları kaydetti:

“Teknolojinin geliÅŸmesiyle birlikte insanlar hayatlarının pek çok alanında hızlı ve kolay eriÅŸim imkanına sahip oldular. Bu durum insanların beklenti ve ödül arzularını artırırken, kontrol ve sabır yeteneklerini azalttı. ÖrneÄŸin, internet üzerinden anında bilgi alabilen veya alışveriÅŸ yapabilen bir kiÅŸi, gerçek hayatta aynı hızda sonuç alamadığında sabırsızlanabilir. Stresli durumlar insanların psikolojik ve duygusal dengelerini bozabilir. Stres, insanların daha gergin, kaygılı, sinirli ve öfkeli olmalarına neden olabilir. Bu duygular da sabırsızlık duygusunu tetikleyebilir. Ä°nsanlar genellikle çevrelerindeki insanların beklenti ve deÄŸer yargılarına uyum saÄŸlamak isterler. Bu nedenle, sosyal baskı altında olan insanlar daha fazla baÅŸarı, mutluluk, zenginlik veya güzellik arayabilirler. Ancak bu hedeflere ulaÅŸmak için gerekli süre ve çaba gösterilmediÄŸinde sabırsızlık duygusu oluÅŸabilir.”

''Stres sabırsızlığın hem nedeni hem de sonucu’'

Sabırsızlığın, stresin hem bir sonucu hem de bir nedeni olabildiÄŸini ifade eden Beyaz, “Stres, insanların hayatlarında karşılaÅŸtıkları zorluklar, tehditler, baskılar veya beklentiler karşısında verdikleri bir tepkidir. Stres, insanların fiziksel, duygusal ve biliÅŸsel dengelerini olumsuz yönde etkileyebilir. Stresli durumlarda insanlar daha gergin, kaygılı, sinirli ve öfkeli olabilirler. Bu duygular da sabırsızlık duygusunu tetikleyebilir. Sabırsızlık da stresi artırabilir. Sabırsız insanlar genellikle istedikleri ÅŸeyleri hemen elde etmek isterler. Ancak bazen bunun için belirli bir sürede gerekli çabayı göstermeleri gerekir. Bu süreçte sabırsızlık duygusu yaÅŸayan bireyler daha fazla stres yaÅŸayabilirler. Sabırsızlık ve stres, insanların günlük yaÅŸantısını olumsuz yönde etkileyebilir. Bireylerin genellikle mutsuz, doyumsuz, hayal kırıklığına uÄŸramış ve yorgun hissetmelerinde önemli bir faktör olabiliyor.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Sabırsızlık ve stres, insanların iliÅŸkilerine, iÅŸ performanslarına, saÄŸlıklarına ve yaÅŸam kalitelerine de zarar verebileceÄŸine dikkat çeken Beyaz ÅŸöyle devam etti:

“Daha kolay tartışmaya girme ve çatışma yaÅŸamalarına etki edebilir. Sabırsızlık, diÄŸer duygusal tepkilerle de baÄŸlantılıdır. Genellikle öfke, kızgınlık veya sinirlilik gibi negatif duygularla birlikte görülüyor.”

''Sabırsızlık bazen pozitif duygular da ortaya çıkarıyor’'

Sabırsızlığın neden olduÄŸu olumsuz duyguları anlatan Beyaz, “Sabırsız insanlar daha kolay öfkelenebilir veya sinirlenebilirler. Bunun dışında kaygı, endiÅŸe veya korku gibi duygularla da iliÅŸkilidir, daha çok kaygılanmaya veya endiÅŸelenmeye sebebiyet verebilmektedir. Ayrıca sabırsızlık bazen de heyecan, coÅŸku veya merak gibi pozitif duygularla da ortaya çıkabiliyor.” ifadelerini kullandı.

''Sabırsızlık bir rahatsızlığın sonucu da olabiliyor’'

Uzman Klinik Psikolog UluÄŸ ÇaÄŸrı Beyaz, sabırsızlığın, birçok psikolojik rahatsızlıkla iliÅŸkili olabileceÄŸini de kaydederek, ÅŸöyle devam etti:

“Genellikle kaygı, stres, depresyon, dikkat eksikliÄŸi hiperaktivite bozukluÄŸu (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB), bipolar bozukluk, borderline kiÅŸilik bozukluÄŸu gibi bozuklukların belirtileri arasında yer alabiliyor. Sabırsızlık, bu bozuklukların nedeni olmasa da onları tetikleyebiliyor veya ÅŸiddetlendirebiliyor. Sabırsızlık duygusunun altında yatan psikolojik sorunların tespit edilmesi için bir psikiyatriste baÅŸvurmak gerekir. Psikoterapi de danışanın sorunlarını anlamasına, duygu ve düÅŸüncelerini ifade etmesine, davranışlarını deÄŸiÅŸtirmesine ve baÅŸ etme becerilerini geliÅŸtirmesine yardımcı olur. Ayrıca yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri de sabırsızlığın tedavisinde önemli. Danışanın saÄŸlıklı beslenmesi, düzenli egzersiz yapması, uyku düzenine dikkat etmesi, alkol ve madde kullanımından kaçınması, stres yönetimi teknikleri öÄŸrenmesi ve hobiler edinmesi sabırsızlık duygusunu azaltmaya ve ruh saÄŸlığını iyileÅŸtirmeye katkı saÄŸlayabiliyor.”

''Sabırsızlık problem çözme becerilerini zayıflatıyor’'

Sabırsızlığın iÅŸ ve iliÅŸkiler üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olduÄŸunu ifade eden Beyaz, “Sabırsızlık, kiÅŸinin kendisi, çevresi ve hedefleri arasında uyumsuzluk yaÅŸamasına neden olabiliyor. Sabırsızlık, aynı zamanda kiÅŸinin iletiÅŸim, iÅŸ birliÄŸi, problem çözme, yaratıcılık ve esneklik gibi becerilerini de zayıflatabiliyor.” diye konuÅŸtu.

Sabırsızlığın sosyal ve mesleki yaÅŸam üzerinde olumsuz sonuçları olduÄŸunu da belirten Beyaz, “Sosyal yaÅŸamda sabırsızlık, kiÅŸinin iletiÅŸim ve iliÅŸkilerini bozabilir. BaÅŸkalarının duygu, düÅŸünce ve ihtiyaçlarına karşı duyarsızlığa sevk edebilir ve daha kolay tartışma yaÅŸama, çatışma veya kavgaya neden olabilir. BaÅŸkalarına güvenmekte veya baÄŸlanmakta zorlanmaya; yalnızlık, reddedilme veya terk edilme gibi duygularla baÅŸ etmekte güçlük yaÅŸamaya da sebep olabilir.” diye konuÅŸtu.

''Ä°ÅŸte tükenmeye de yol açıyor’'

Mesleki yaÅŸamda sabırsızlığa bakıldığında kiÅŸinin iÅŸ performansını ve kariyerini olumsuz yönde etkileyebildiÄŸini kaydeden Beyaz, “Sabırsızlık bireyin iÅŸ arkadaÅŸlarıyla, müÅŸterileriyle veya yöneticileriyle iletiÅŸim veya iÅŸ birliÄŸi kurmalarında zorlanmaya neden olur. Ayrıca, iÅŸ deÄŸiÅŸimlerine veya iÅŸten ayrılmaya da neden olabilir. Mevcut iÅŸte devam ederken de iÅŸ stresi, tükenme veya iÅŸ tatminsizliÄŸi gibi sorunların yaÅŸanmasında etkili olabilir.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Sabırsızlıkla baÅŸa çıkmak için kiÅŸiler neler yapabilir? 

Sabırsızlıkla baÅŸa çıkmak için yapılabilecekleri de sıralayan Beyaz, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:

“Farkındalık kazanmak, bireylerin kendilerini ve çevrelerini daha iyi tanımasına ve anlamasına yardımcı olabilir. Farkındalık kazanmak, insanların sabırsızlık nedenlerini ve tetikleyicilerini fark etmelerine ve bunlarla baÅŸ etmelerine olanak saÄŸlar. YavaÅŸlamak, insanların hayatın tadını çıkarmasına ve anın keyfini sürmesine yardımcı olabilir. DinginleÅŸme çabası insanların beklenti ve ödül arzularını azaltırken, kontrol ve sabır yeteneklerini geliÅŸtirebilir. Bunun için meditasyon, yoga, doÄŸa yürüyüÅŸü veya hobiler gibi aktiviteler yapılabilir. SakinleÅŸme ve rahatlamada nefes egzersizleri oldukça yardımcı olabiliyor. Bunu yaparken odaklanmaya çalışmak ve derin nefesler almak önemli. Nefes almak, insanların stres seviyelerini düÅŸürürken, sabır seviyelerini artırıyor. Zamana bırakmaya çabalamak, bireylerin hayatın akışına güvenmesine ve her ÅŸeyin bir zamanı olduÄŸunu kabul etmesine yardımcı olabilir. Ä°nsanların sabrını ödüllendirecek sonuçlar elde etmesine imkan tanır. Zamana bırakmak için güven, umut ve inanç gibi duygular beslenmeli. Tüm bunların dışında da psikolojik danışmanlık veya terapi gibi hizmetlerden yararlanılabilir.”