Portakal suyundan çinko pastillere, tavuk çorbasından sarımsaÄŸa soÄŸuk algınlığı için birçok ilaç önerisi duymuÅŸuzdur. Peki bunlar gerçekten iÅŸe yarıyor mu?

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, Virüsler vücudumuza girdiÄŸinde iki savunma mekanizmasıyla karşılaşır. DoÄŸuÅŸtan gelen bağışıklık sistemi iÅŸgalci virüsleri dışarı atmaya uÄŸraşır. EdinilmiÅŸ bağışıklık ise vücudun karşılaÅŸtığı belli patojenleri hedef alır ve tekrar karşılaÅŸma halinde hazırlıklı olmak üzere hatırlayıcı hücreler oluÅŸturur. SuçiçeÄŸi gibi bazı çocukluk hastalıklarıyla sadece bir kez karşılaÅŸmanın nedeni budur.

SoÄŸuk algınlığına neden olan virüs ise bir insandan diÄŸerine geçerken sürekli deÄŸiÅŸir. Hatırlayıcı hücreler bu nedenle onları tanıyamaz ve bazen aynı mevsimde bile defalarca soÄŸuk algınlığına yakalanabiliriz. Bağışıklık sistemi herhangi bir vitamin veya mineral eksikliÄŸi olduÄŸunda aksar. Bu nedenle, zaten iyi bir beslenme düzenimiz varsa, soÄŸuk algınlığına karşı bağışıklık sistemini güçlendirecek takviye gıda ve vitaminlerin pek katkısı olmayacaktır. Ama herhangi bir vitamin, çinko veya demir eksikliÄŸinde takviye gıda veya vitaminlerin yararı olur. Peki, genel kullanım açısından takviyeler çözüm mü?

Sarımsak

Bir araÅŸtırmada sarımsağın soÄŸuk algınlığına karşı koruyucu etkisi olabileceÄŸi görüldü. Deneyde 146 saÄŸlıklı yetiÅŸkin incelendi. Kışın 12 hafta boyunca katılımcıların yarısına plasebo (etkisiz bir ilacın telkine dayalı bir etki ortaya çıkarma hali) kapsül, yarısına ise kapsül ÅŸeklinde sarımsak takviyesi verildi. Ä°lk grupta 65 soÄŸuk algınlığı vakası ortaya çıktı ve 366 günün hastalıkla geçti. Sarımsak takviyesi alan grupta 24 soÄŸuk algınlığı vakası tespit edildi ve 111 gün hastalıkla geçti.

C vitamini

SoÄŸuk algınlığına karşı çoÄŸu insanın baÅŸvurduÄŸu takviyelerden biri de C vitamini. Bazı araÅŸtırmalarda C vitamininin yararlı olabileceÄŸi görüldü, ama sanıldığı kadar deÄŸil. Bu konuda yapılan 29 araÅŸtırmayı deÄŸerlendiren bir çalışmada, C vitamini takviyesinin soÄŸuk algınlığı riskini azalrtmadığı görüldü. Ancak hastalık süresini çocuklarda yüzde 14, yetiÅŸkinlerde ise yüzde 8 oranında kısalttığı tespit edildi. C vitamini içerdiÄŸi düÅŸüncesiyle soÄŸuk algınlığı için tavsiye edilen portakal suyu ise pek iÅŸe yaramıyor. Zira bir bardak portakal suyunun içerdiÄŸi C vitamini, takviye haplardan çok daha düÅŸük.

Çinko

Bir araÅŸtırmada, günlük emilen çinko pastillerinin burun tıkanması ve akması süresini üçte bir, hapşırmayı yüzde 22, öksürmeyi ise yaklaşık yüzde 50 oranında azalttığı görüldü. Semptomların baÅŸladığı günden itibaren günlük alınan çinko pastillerinin soÄŸuk algınlığı tedavisinde etkili olduÄŸu sonucuna varıldı. Uzmanlar vitamin ve minerallerin takviye haplardan ziyade besinler yoluyla alınmasını tavsiye ediyor. Ancak C vitamini gibi bazı türleri yüksek dozda almak için takviye haplar daha etkili oluyor. Çinko açısından da aynı ÅŸey geçerli. YavaÅŸ emilen türden çinko pastiller, çinko bakımından zengin besin ve haplardan daha etkili. Ancak araÅŸtırma öncesinde katılımcıların C vitamini veya çinko düzeyleri ölçülmediÄŸi için, kaydedilen olumlu etkinin takviyeden ziyade vücuttaki bu eksikliÄŸin giderilmesinden kaynaklanabileceÄŸi belirtiliyor.

Plasebo etkisi

Tavuk çorbası veya portakal suyu gibi halk arasında soÄŸuk algınlığı tedavisinde baÅŸvurulan yöntemlerin iÅŸe yaraması plasebo etkisine de baÄŸlı olabilir. Plasebo kapsüllerin aÄŸrıdan rahatsız bağırsak sendromuna kadar birçok hastalıkta belirtileri hafiflettiÄŸi biliniyor. Ancak bunun neden kaynaklandığı net deÄŸil. Ekinezya gibi bitkisel ilaçların soÄŸuk algınlığına iyi geldiÄŸine inananlarda hastalık süresinin biraz kısaldığı, inanmayanlarda veya habersiz olarak ekinezya verilen kiÅŸilerde ise herhangi bir etkisinin olmadığı görüldü. Süt açısından da aynı ÅŸey söz konusu. SoÄŸuk algınlığı sırasında içilen sütün balgam yaptığına inananlar süt içtikten sonra bu etkiyi hissettiklerini söylüyor. Oysa araÅŸtırmalar bunun doÄŸru olmadığına iÅŸaret ediyor.