İnsanların 5 organ tarafından sağlanan 5 duyusu var: Görme (göz), koklama (burun), işitme (kulak), tad alma (dil) ve dokunma (deri).
Fenoreporter - Dış Haberler Servisi
Hayvanlarda ise bu 5 duyuya ek olarak en az 5 duyu veya doğal yetenek daha bulunuyor.
1-BİYOLOJİK SONAR:
Buna sesin kaynağını belirleme yeteneği diyebiliriz. Şöyle: Bazı hayvanlar yüksek frekanstaki ses dalgalarının nereden geldiğini tespit etmek için işitme reflekslerini harekete geçiriyorlar. Böylece sesin sadece nereden değil, hangi canlıdan geldiğini de bulabiliyorlar.
Hayvanların bu doğal yeteneği, avcılarını tespit etmek, avcılardan sakınmak, engelleri aşmak ve hem cinsleri arasında iletişim kurmak gibi yığınla işe yarıyor.
Hemen belirtelim: “Biyolojik sonar” sadece yunuslar, balinalar, yarasalar, fareler ve fil fareleri denilen böcek yiyen fare türlerinde bulunuyor.
Özellikle yunusların ses kaynağını tespit yetenekleri çok etkileyici. 90 metre uzaklıktan gelen seslerin bile kaynağını anlayabiliyorlar.
Hatta bir ping-pong topu ile bir golf topunun sesini bile ayırt edebiliyorlar. Nasıl? İki topun yoğunluğu arasındaki farkı kavrayabilmeleri.
2-ELEKTRO ALGILAMA:
Elektro algılama, sinirler ve kaslar elektrik alanları yarattığında ortaya çıkıyor. Böylece hayvanlara göremeseler de, avlarının yerini mağaralarda ve derin, karanlık sularda saklansalar bile tespit etme imkanını veriyor. Bu duyu özellikle deniz hayvanlarında çok gelişti. Köpek balığı, yunus, vatoz gibi bazı balık türleri.
Neden deniz ve okyanus hayvanlarında gelişti? Çünkü su, havadan daha iyi bir iletken.
Ama bu duyu arı, ortitorenk denilen, Avustralya ve Tasmanya’da yaşayan gagalı, memeli yarı deniz hayvanında ve sıkı durun hamam böceğinde de var.
3-KIZIL ÖTESİ IŞINLARI GÖRMEK:
İnsanların çıplak gözle görmelerinin imkansız olduğu ışınları bazı hayvanlar görüyor. Ve de bizim göremediğimiz bu ışınları, ısı kaynağı olarak algılayabiliyor.
Bu yetenek sadece soğuk kanlı hayvanlara özgü. Çünkü sıcak kanlı canlılar, ısı salgıladıkları için
Sözkonusu alt veya öte ışınları göremiyorlar.
Peki, bu ilginç duyu hangi hayvanlarda var? Cevap: Sinek, tahta kurusu, kırmızı balıklar, somon, bazı yılan türleri ve su kurbağası.
4-MANYETİK ALGILAMA:
Bu, bir tür doğal ve kusursuz çalışan GPS sistemi.
Bazı hayvanlar bu yeteneklerinden dünyanın manyetik alanını kullanarak yönlerini bulmak için faydalanıyorlar.
Örneğin kızıl tilkilerde manyetik algı görüş alanlarında bir leke olarak beliriyor. Bu da örneğin kar altındaki ya da yabani otlar arasına saklanmış avlarını bulmalarını sağlıyor.
Ama doğal GPS’in tek faydası bu değil. Göç dönemlerinde deniz kaplumbağaları, güvercin, istakoz, kral kelebeği, meyve sineği gibi hayvanların yönlerini bulmalarını da sağlıyor.
5-GÖZLER KAMAŞMADAN GÜNEŞE BAKABİLMEK:
İnsanlar güneşe baktıklarında ışınların gözlerini kamaştırmasını önlemek için güneş gözlüğüne ihtiyaç duyuyor. Ama bazı hayvanlar evrim sürecinde bunu doğal olarak yapacak yeteneğe kavuştular. Nasıl? Görüş alanlarında ek bir boyut yaratarak.
Güneş ışınları dik geldiğinde, yatay ve dikey olarak yayılan titreşimler şeklinde dünyamıza ulaşıyorlar. Bu dik ışınlar suya, yapraklara, cama ve diğer parlayan alanlara yansıyor.
Bundan faydalanan hayvanlar besin kaynağını bulabiliyor veya gizlenmiş avlarını tespit edebiliyor.
Güneşe gözleri kamaşmadan bakabilen hayvanlar hangileri? Birkaçını sayalım: Arı, karınca, yarasa, cırcır böceği, bazı kafadan bacaklılar, peygamber devesi karidesi, mürekkep balığı…