Zekeriya Sofrası nedir? Kimler tarafından düzenlenir? Ne zaman yapılır? Ankara'da Cumhuriyet sonrası görülen Zekeriya Sofrası geleneği ile ilgili bilgiler sosyal medyada ve internette zaman zaman kullanıcılar tarafından araştırılıyor. Peki Zekeriya Sofrası nedir? Kimler tarafından düzenlenir? Ne zaman yapılır? Cevaplar haberimizde..

 

Zekeriya Sofrası nedir? Kimler tarafından düzenlenir? Ne zaman yapılır? Ankara'da Cumhuriyet sonrası görülen Zekeriya Sofrası geleneği ile ilgili bilgiler sosyal medyada ve internette zaman zaman kullanıcılar tarafından araştırılıyor. Peki Zekeriya Sofrası nedir? Kimler tarafından düzenlenir? Ne zaman yapılır? Cevaplar haberimizde..

 

 

Zekeriya Sofrası nedir? Kimler tarafından düzenlenir? Ne zaman yapılır? 

 

Ankara’ya özgü bir gelenek olan Zekeriya Sofrası bir yemekli adak toplantısıdır. Cumhuriyet sonrası dönemde görülmeye ve benimsenmeye başlamıştır. 1930’lu, 1940’lı yıllarda yaygınlaşmış, günümüzde unutulmaya yüz tutmuştur. Adak adama, adağını yerine getirme, yeni dileklerde bulunmak için yapılan bu yemekli toplantıda yemek olarak genelde çerez, yemiş, ve yeşillikler kullanmıştır. Eski İstanbul ve Bursa’da da örneği görülen ve oralarda Zekeriya Peygamber Sofrası ya da Peygamber Sofrası adını alan bu geleneğin yüzyılın başında Hicaz’dan gelen ihtiyar bir kadının eseri olduğu söylenmektedir.

 

Zekeriya Sofrası kimler tarafından düzenlenir?

 

Zekeriya Sofrası genelde kadınlar arasında yapılır ama genç öğrenci delikanlıların ya da çiftlerin de bu tip yemeklere katıldığı ender de olsa görülmüştür. Gelenekte sofra dileği veya adağı tutmuş, yerine gelmiş bir kadın tarafından düzenlenir.

 

Zekeriya Sofrası ne zaman düzenlenir?

 

Genellikle Şaban-ı Şerif ayı içinde yapılır. Sofranın kuruluş zamanı ise akşamla yatsı arasındadır. Sofraya komşu ve akraba kadınlar çağrılır. Çağrıya mutlaka gitmek zorunluluğu yoktur. Çağrı, birkaç gün önceden yapıldığı için dileyen o gün oruç da tutar. Sofra açılmadan önce iki rekat namaz kılınır. Namazdan sonra Kur’an-ı Kerim’in 19. Süresi olan Meryem Süresi okunur. Bu Sure “kaf, ha, ya, ayn, sad” ayeti ile başladığından halk arasında “Kaha Süresi” adını da alır. İstanbul’da ise bu süreye “Zekeriya Suresi” de denilmektedir. 98 ayetten oluşan bu sürenin ilk 11 ayeti Zekeriya Peygamber’den söz etmektedir. Kur’an’da bu ayetler okunur.

 

Zekeriya Sofrası’nda okunan ayetlerin meali nedir?

 

Bu ayetler mealen şöyledir: “Zekeriya Peygamber yaşlandığını, karısının da yaşlandığını artık çocuk sahibi olamayacağını söyler ve Allah’dan bir erkek evlat niyaz eder. Allah, O’na Yahya adında bir erkek çocuk müjdeler, Zekeriya sevinçle Allah’ın bu lütfuna nasıl karşılık vereceğini sorar, bir alamet ister. Allah, Zekeriya Peygamber’e bir biri ardı üç gün üç gece insanlarla konuşmamasını buyurur.

 

Susmak en büyük kuraldan bir tanesidir!

 

Adını Zekeriya Peygamberden alan Zekeriya Sofrası’nın en önemli özelliği de namaz kılınıp, Kur’an okununcaya ve sofraya adak mumu dikilinceye kadar katılanların birbirleriyle konuşmamalarıdır. Yani susmak ve konuşmamak sofranın başlıca kurallarıdır. Bu yüzden çocuklar genellikle davete götürülmezler. Sofranın ortasında adağı yerine gelmiş olan ve sofrayı düzenleyen kadının diktiği mum sonuna kadar yanık durur. Bu mumun yanına, davete gelenler ve adak dileyenler de birer mum dikerler. Bunlar, “eğer muradım olursa gelecek yıl Şaban ayında böyle bir sofra kurmayı” ya da “böyle bir Zekeriya Sofrası kurmayı” adıyorum derler. Dilenen niyet sayısına göre de mum dikerler. Sofrayı kuranın mumu sonuna kadar yanmasına rağmen, o gün orada niyetlenenler diktikleri mumu bir müddet (mumun dörtte biri yandıktan) sonra söndürerek yanlarına alırlar ve evlerine götürürler. Bu mumu diledikleri olduğunda ve kurdukları Zekeriya Sofrası’nda hiç sönmemek üzere dikerler. Sofranın açılması ve mum dikilmesi zamanı yatsıyı geçemez. Zekeriya Sofrası’na çağrılanlar davete mutlaka gitmek zorunda değildirler. Niyeti olan, katılmayı arzu edenler gider. Katılma için belli bir kişi sayısı da söz konusu değildir. Niyeti olmayanlar varsa bunlar da hatır için sofraya katılırlar ve yiyeceklerden yerler. Kur’an okumasını bilmeyenler, ilgili ayetleri okumaları için bilenlerden rica ederler ve onlar da namaz sırasında bu ayetleri okurlar.

 

Zekeriya Sofrası’nda kaç çeşit yemek bulunur? Bu yemekler nelerdir?

 

Zekeriya Sofrası’nın en önemli özelliklerinden biri de sofrada 41 çeşit yiyeceğin bulunması zorunluluğudur. Sofra iki kişi tarafından düzenlendiğinde 41+41 =82 çeşit tabağın olması gerekmektedir. Sofraya katılanlar bu 41 çeşit yiyecekten tadarlar.

 

Bu 41 çeşit yemek şunlardır:

 

Zekeriya Sofrası Listesi:

 

Antep fıstığı

Fındık

Sarı leblebi

Çekirdek

Kuru üzüm

Kuru erik

Dut kurusu

Yer fistığı

Pestil

Kuru incir

Şeker

Portakal

Mandalina

Ayva

Armut

Muz

Kestane

Hurma

Ceviz içi

Damla sakızı

Vişne kurusu

Kesme şeker

Çikolata

Tepsi böreği

Sigara böreği

Zeytinyağlı dolma

Kuru köfte

Patates salatası

Patates kızartması

Turşu

Bisküvi

Maydanoz

Tere

Roka

Mami

Salatalık

Taze soğan

Havuç salatası

Domates

Tuz

Çörek otu