ABD siyaseti, tarihinde görülmemiş bir istikrarsızlık bulutunun içinde savruluyor. 81 yaşındaki Biden'ın "Başkan adaylığından çekil" telkinlerine uzun süre direnmesi, ancak dün yarıştan çekilmesinin ardından gözler Biden'ın da halefi olarak gösterdiği ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e çevrildi.
Habertürk'te yer alan habere göre; Biden, Clinton ailesi, Demokrat Parti'nin birçok önde geleni Harris'e zaman kaybetmeden destek açıklaması yaptı. Ancak başta Obama ve Nancy Pelosi olmak üzere kritik bazı isimlerden henüz bir destek açıklaması gelmedi. Yine de Harris, Trump'a karşı yarışması beklenen en muhtemel aday. Peki Kamala Harris kim? Kariyerindeki kilit noktalar neler?
ABD'de haftalardır devam eden tartışmaların sonucunda Başkan Biden yarıştan çekildiğini duyurdu. Sağlık sorunları nedeniyle Trump'ı yenebilecek bir performans gösteremeyeceğini düşünen birçok Demokratın ısrarlı çağrılarıyla çekilen Biden, Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e tam destek açıkladı.
Demokrat Parti'nin önemli aktörleri, Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in yeni Başkan adayı olması için hızla etrafında birleşti. Bu, Demokrat Parti Ulusal Kongresi'nden bir ay öncesinde başka herhangi bir adayın kendisine ciddi bir şekilde meydan okumasını zorlaştırabilecek bir destek gösterisi.
Parti içinde beklenen şok
Başkan Joe Biden'ın yeniden aday olmayacağını açıklamasından ve Harris'i aday olarak desteklemesinden sonraki saatlerde Harris, desteğini artırmak için önemli Demokratları aramaya başladı. Kısa sürede eski Başkan Bill Clinton, eski Demokrat başkan adayı Hillary Clinton gibi parti liderlerinden ve merkezci Yeni Demokrat Koalisyonu ve Kongre İlerici Grubu'nun başkanları gibi tepedeki kritik liderlerden güçlü destek aldı.
Ancak aralarında eski Başkan Barack Obama, eski Meclis Başkanı Nancy Pelosi ve Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer'in de bulunduğu diğer bazı isimler Biden'ın yerine kimin geçeceği sorusuna sessiz kalarak Harris ve müttefiklerinin hala yapacak işleri olduğunu gösterdiler. Şok geçiren pek çok Demokrat, partilerini Harris'in arkasında hizaya sokmak için hızla harekete geçti. Bazı kıdemli Demokratlar pazar günü meslektaşlarını telefonla arayarak hem Biden'a desteklerinin bir işareti olarak hem de parti içinde daha fazla 'çirkin' çekişmenin önüne geçmek için Harris'i açıkça desteklemeye çağırdı.
Kamala Harris kimdir?
Kamala Devi Harris, 20 Ekim 1964 tarihinde Oakland, Kaliforniya'da, Hindistanlı bir kanser araştırmacısı Shyamala Gopalan ile Jamaikalı bir ekonomist Donald Harris'in iki çocuğundan en büyüğü olarak dünyaya geldi. Anne ve babası UC Berkeley'de lisansüstü eğitimlerini sürdürürken tanışmış ve kampüste aktif olan sivil haklar hareketine duydukları ortak tutkuyla birbirlerine bağlanmış. Doğduktan sonra küçük Kamala'yı bebek arabasıyla protestolara götürmüşler.
Harris çocukken hem Siyah Baptist kilisesine hem de Hindu tapınağına giderek hem "Güney Asyalı" hem de "Siyah" kimliklerini benimsedi. Harris daha sonra otobiyografisinde "Annem iki siyah kız yetiştirdiğinin çok iyi farkındaydı ve bizim kendine güvenen, gururlu siyah kadınlar olarak yetişmemizi sağlamaya kararlıydı" diye yazdı. Çocukken Hindistan'ı ziyaret etmiş ve Hindistan'ın bağımsızlığı için savaşan üst düzey bir devlet görevlisi olan büyükbabası ile kırsal bölgeleri dolaşarak yoksul kadınlara doğum kontrolünü öğreten bir aktivist olan büyükannesinden büyük ölçüde etkilenen Harris, annesinin McGill Üniversitesi'nde öğretmenlik ve Jewish General Hospital'da kanser araştırmacısı olarak işe girmesinin ardından Montreal'de ortaokul ve liseye devam etti.
Liseden sonra Harris, Washington, D.C.'deki prestijli bir üniversite olan Howard Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve ekonomi okudu ve Alpha Kappa Alpha kız öğrenci birliğine katıldı. Harris, San Francisco'da hukuk fakültesinde öğrenimine devam etti. 1990 yılında baroya kayıt olduktan sonra Oakland'daki Alameda County savcılığına bölge savcı yardımcısı olarak atandı. 1994 yılında Harris, o dönemde eyalet meclisinin başkanı olan ve Harris'ten 30 yaş büyük olan Kaliforniya siyasetinin güçlü isimlerinden Willie Brown ile sevgili oldu. Brown, Harris'i Kaliforniya İşsizlik Sigortası Temyiz Kurulu ve Tıbbi Yardım Komisyonu'na atadı. Bu görevlerle birlikte Harris, savcılık maaşına ek olarak yılda yaklaşık 80 bin dolar kazandı.
Kaliforniya'nın ilk siyah kadın bölge savcısı
San Francisco Bölge Savcılığı'na atandıktan sonra Harris, bu süre zarfında kentin elitleri arasında etkili dostlar edindi. Bu dostları 2003 yılında onu ilk seçim kampanyasında güçlü bir aday haline getirecek mali desteği sağladı. 2003 yılında San Francisco'da eski patronu Terence Hallinan'a karşı bölge savcılığı için adaylığını koydu. İkinci turda oyların yüzde 56.5'ini alarak seçildi. Zaferiyle birlikte Kaliforniya'da bölge savcısı seçilen ilk siyah kadın oldu. Bölge savcısı olarak görev yaptığı ilk üç yıl boyunca San Francisco'nun mahkumiyet oranı yüzde 52'den yüzde 67'ye yükseldi.
Harris'in en tartışmalı kararlarından biri 2004 yılında San Francisco polis memuru Isaac Espinoza'yı öldüren adama karşı idam cezasını uygulamayı reddetmesi oldu. Cenaze töreninde Senatör Dianne Feinstein, dinleyiciler arasında bulunan Harris'i eleştiren bir konuşma yapmış ve törene katılan yüzlerce polis memuru tarafından ayakta alkışlanmıştı. Harris sonraki on yıl boyunca polis sendikaları tarafından dışlandı. Daha sonra Kaliforniya başsavcısı olarak Harris, idam cezasını yasaklayacak iki oylama girişimini desteklemeyi reddetti ve tartışmalı konuda 'siyasi fırsatçılık ve tutarsızlık' suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.
Obama ile 2004'ten beri dost
Barack Obama ile dostluğu 2004'teki Senato adaylığına kadar uzanıyor. Obama'nın 2008'deki başkanlık adaylığı sırasında onu destekleyen ilk önemli Kaliforniyalı makam sahibiydi. Aynı yıl, bölge başsavcısı olarak ikinci dönemini geçiren Harris, Kaliforniya başsavcılığı için adaylığını koydu. Başlangıçta çok az kişi yarışı kazanacağını düşünüyordu. Popüler bir Cumhuriyetçi olan Steve Cooley'e karşı yarışıyordu. Yarış o kadar çekişmeli geçti ki seçim gecesi Cooley bir zafer konuşması yaptı ve San Francisco Chronicle onu kazanan ilan etti. Üç hafta sonra, tüm oy pusulaları sayıldığında Harris'in 0,8 puan farkla galip geldiği ilan edildi.
Başsavcı olarak imza attığı önemli başarılardan biri, ceza adaleti verilerini kamuya açık hale getirmek için çevrimiçi bir platform olan Open Justice'i oluşturmaktı. Veritabanı, polis gözetimindeki kişilerin ölüm ve yaralanma sayıları hakkında bilgi toplayarak polisin hesap verebilirliğini artırmaya yardımcı oldu. 2013 yılında Başkan Barack Obama, Harris'ten "ülkedeki en güzel başsavcı" olarak bahsetti. Eleştirmenlerin bu yorumu cinsiyetçi olarak nitelendirmesi üzerine daha sonra özür diledi.
Harris'in Obama yönetimi altında potansiyel bir Yüksek Mahkeme adayı olduğu söyleniyordu, ancak daha sonra ilgilenmediğini söyledi. Los Angeles'ta bir şirket avukatı olan Doug Emhoff ile 2014 yılında kız kardeşinin yönettiği küçük bir törenle evlendi.
2016'da Senatör oldu
2016'daki ABD Senatosu yarışını, 20 yıllık deneyime sahip ılımlı bir kongre üyesi olan Demokrat Loretta Sanchez'i yenerek kazandı. 2017'de dönemin Başsavcısı Jeff Sessions'ı Rusya soruşturması konusunda sert bir şekilde sorgulamasıyla viral oldu. Sessions, 3,5 dakika süren ısrarlı sorgulamanın ardından, "Bu kadar hızlı konuşamam! Bu beni sinirlendiriyor." dedi.
Brett Kavanaugh'un 2018'deki Yüksek Mahkeme onay duruşmaları sırasında da benzer bir sorgulama stratejisi uygulamış ve Kavanaugh'u Mueller soruşturmasını herhangi biriyle görüşüp görüşmediği konusunda sorguya çekmişti.
Başkanlık kampanyasının açık ara en viral anı, ilk Demokrat münazarasında Joe Biden'ın 1970'lerde bölgeler arası otobüs taşımacılığı konusundaki tutumunu kişisel bir anekdot kullanarak sorguladığı andı: "Kaliforniya'da devlet okullarına entegre edilen ikinci sınıfın bir parçası olan küçük bir kız vardı. Ve her gün okula otobüsle getirilirdi. Ve o küçük kız bendim." Tartışmadan sonra anket rakamları kısa bir süreliğine yükselse de, bundan sonrası yokuş aşağı oldu. Başkan Donald Trump, 2019'da bir hafta boyunca verdiği iki televizyon röportajında, Senato Yargı Komitesi'ndeki bir oturumda Başsavcı William Barr'ı Mueller raporunu ele alış biçimi nedeniyle sorgulayan Harris'i "edepsiz" olarak nitelendirdi.
2020 yılında yürüttüğü Başkanlık kampanyasının mali geleceği ve düşük anket rakamları nedeniyle Aralık 2019'da kampanyasını sonlandırdı. Yardımcıları Harris'i ani işten çıkarmalarla, personeline kötü davranmakla ve kız kardeşi Maya'nın çok fazla etkiye sahip olmasına izin vermekle suçlarken, iç kargaşa başkanlık yarışına mal oldu. Biden'ı desteklemesini, yarışta başka kadın kalmadığı ve adaylığının inkar edilemez olduğu 8 Mart'a kadar erteledi. Kaliforniya ön seçimlerinden altı gün sonra desteğini açıkladı ve onun insanları birleştirebilecek bir lider olduğunu söyledi.
"Dişi Obama" olarak anılmaktan hoşlanmıyor. Bir muhabir kendisine başkanlık adaylığı sırasında Obama'nın mirasını devam ettirip ettirmeyeceğini sorduğunda, "Benim kendi mirasım var" dedi. Başkan Biden ile beraber 2020 yılında seçilen ve 3.5 yıldır Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Kamala Harris, kamuoyunun kendisinden beklediği aktif siyaseti gösteremedi. Biden yönetimi içinde silik bir profil çizen Harris, Biden'ın en çok eleştirildiği münazara performansının ardından bile açık bir şekilde Biden'ı destekledi ve eleştirenleri eleştirdi.
Başkan Yardımcılığı dönemi boyunca güven oyları düşük kaldı. FiveThirtyEight'in kamuoyu araştırmalarına göre ABD'lilerin ortalama yüzde 51'i performansını yetersiz buldu ve yalnızca yüzde 37'sinden onay aldı. Kasım ayında seçilirse, ABD tarihindeki ilk kadın, ilk Afrikalı Amerikalı ve ilk Asyalı Amerikalı başkan yardımcısı olacak.