Avrupa’da piyasaya sürülen Barbie marka telefonun üreticileri, gençlerde akıllı telefon kullanımının azaltılması ile ilgili görüşe odaklanan bir pazarlama kampanyası yürütüyor.
BBC Türkçe'nin haberine göre; Barbie ile özdeşleşen pembe renkte, oldukça basit bu cihazın ön kamerası bulunmuyor. Cihazda sadece bir oyun var ve internete erişimi de çok sınırlı. Nokia için de telefon üreten HMD firması bu telefonla, hayatlarında daha az “dijital etki” isteyenleri hedeflediklerini kaydediyor. Aileler ve telefonların çocuklar üzerindeki etkisi üzerine çalışan STK’lar da akıllı telefon kullanımının sınırlanması üzerine kampanya yürütüyor. Hatta bazı kişiler cihazların tamamen yasaklanması çağrısını da yapıyor. Dikkat bozukluğundan, zararlı veya yasadışı içeriklere maruz kalınması tehlikesine kadar bir dizi endişe dile getiriliyor.
Bazı okullar gençleri korumak için önlem almaya da başladı. İngiltere’nin en ünlü eğitim kurumlarından Eton Koleji, 9. sınıf öğrencilerine “tuğla” olarak anılan telefonlar sağlıyor. Bu cihazlarda sadece mesaj ve arama özellikleri bulunuyor. Kurum bu kararın arkasında, “Teknolojinin okullara getirdiği faydalar ve zorluklar arasında denge kurmak” isteğinin olduğunu duyurdu. İngiltere’de GSM hattı sağlayıcısı EE de ebeveynlere bir çağrı yaparak, 11 yaş altı çocukların akıllı telefon kullanmalarına izin vermemelerini tavsiye etti. Barbie telefonun üreticisi HMD’nin yöneticilerinden Lars Silberbauer, hedefledikleri pazarın bu değişimi hayatlarına katmak isteyenler olduğunu söylüyor: "ABD'de başlayan ve Avrupa'ya da yayılan bu dalgayı gördük. Giderek daha fazla sayıda insan, günün her anında dijital bir deneyim yaşamaya sırt çeviriyor.”
Dijital detoks
Barbie telefona WhatsApp gibi bir mesajlaşma uygulamasını dahil edebilmeyi "çok istediğini" kabul eden Silberbauer ve şirketinin motivasyonunun ne kadar sahici olduğu konusuna şüpheyle yaklaşanlar olabilir. Ama bu telefonla geçirdiğim bir günde, çok sınırlı özelikleri nedeniyle dijital detoks yaptığımı söyleyebilirim.
Bu kapaklı bir telefon. Uygulama indirmeye yarayan bir platforma erişimi de yok. Dokunmatik ekranı da bulunmuyor. Telefonla yalnızca SMS mesajı atabilmek mümkün. Bu da "okundu” veya “yazıyor” gibi gelişmiş mesaj uygulamalarındaki özelliklerin olmaması anlamına geliyor. Dokunmatik ekrandan daha yavaş olan klavye nedeniyle, normalde yaptığımdan daha fazla kişiyle arama yoluyla iletişim kurdum ki bu belki de kötü bir şey değildi. Eski Nokia’larla efsaneleşen yılan oyununu da (bu telefonda adı Malibu yılanı ve rengi pembe) bir daha nerede bulacaksınız ki?
Tüm bunlara karşın, Glasgow şehir merkezinde yürürken cihazı elimde gören özellikle kızlar ve genç kadınlar büyük ilgi gösterdi. Hali hazırda akıllı telefon alma baskısı altındaki aileler, bu Barbie ürününü almaya da zorlanabilir ki bu da aynı derecede istenmeyen bir durum olabilir. Telefonun İngiltere'deki lansman fiyatı 99 sterlin. Bu Nokia özellikleri olan bir telefon için ödeyeceğinizin iki katı. Piyasada benzer şekilde özellikleri sınırlı ancak Barbie gibi bir marka ile pazar aramayan birçok başka “tuğla” telefon var.
'Aptal telefon' pazarının geleceği
Ben Wood, on yıllar içinde piyasaya sürülen cihazlardan kendisine ait bir müze oluşturmuş bir telefon meraklısı. Wood, “Birçok kişinin, eğlence olsun diye bu telefonu satın alabileceğini tahmin ediyorum, ancak gerçekte herkes akıllı telefonlarına o kadar bağımlı ki, dijital detoksu bir günden uzun süre yapmak birçokları için çok zor" diyor. Wood bu görüşe karşın “aptal telefonlar" olarak adlandırılan cihazlar için bir pazar olduğunu söylüyor.
Kendisine ait şirketi CCS Insight, bu yıl İngiltere'de yaklaşık 400 bin adet ‘aptal cihaz’ satılacağını tahmin ediyor. Wood "Bu, HMD gibi bir şirket için cazip bir miktar” diyor. Bazı uzmanlar akıllı telefonları kaldırmanın gerçek bir çözüm olmadığı görüşünde. Bu uzmanlardan Pete Etchells, bunun yerine çocuklara sağlıklı ve güvenli bir şekilde akıllı telefonun nasıl kullanacağının öğretilmesi gerektiğini savunuyor. Bath Spa Üniversitesi'nde psikoloji ve bilim iletişimi profesörü olan Etchells, ekran süresi sorunu hakkında kapsamlı yazılar kaleme almış biri isim. Prof. Etchells, “Telefonlarımızı daha sağlıklı kullanma konusunda daha başarılı olabileceğimizi düşünüyorum" diyor. Barbie telefonun üreticisi HMD, ara ürün olarak tanımlanabilecek bir cihaz için ebeveynlerle iş birliği yaptığı bir proje yürütüyor. Şirket yöneticisi Silberbaum, üzerinde çalışılan cihazın aptal telefon ile akıllı telefon arasında bir yerde olabileceğini söylüyor: “Tüm özelliklere sahip bir akıllı telefon mu istiyorum, yoksa daha sorumlu bir kullanıma geçmeme yardımcı olabilecek bir şey mi istiyorum? Sunmak istediğimiz seçim bu."