Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avustralya yaptıkları ortak açıklamada ortak nükleer denizaltı projesi AUKUS'un detaylarını paylaşırlarken, Çin'den açıklamaya sert tepki geldi. 

 

Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avustralya yaptıkları ortak açıklamada ortak nükleer denizaltı projesi AUKUS'un detaylarını paylaşırlarken, Çin'den açıklamaya sert tepki geldi. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avustralya yaptıkları ortak açıklamada ortak nükleer denizaltı projesi AUKUS'un detaylarını paylaşırlarken, Çin'den açıklamaya sert tepki geldi. 

 

Birgün gazetesinde yer alan habere göre; ABD, İngiltere ve Avustralya ortak nükleer denizaltı projesinin detaylarını paylaştı. İngiltere lideri Sunak AUKUS İttifakı’nda Avustralya’nın nükleer güç sahibi yapılacak olmasına tepki gösteren Çin’i hedef aldı. Hint-Pasifik’te etkinlik mücadelesi şiddetlenirken Çine karşı cephe hattını göçlendiren ABD, İngiltere ve Avustralya liderleri, Canberra yönetiminin nükleer denizaltıya sahip olması için izlenecek yol haritasını açıkladı. ABD Başkanı Joe Biden, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ı Kaliforniya San Diego’da bir araya getiren AUKUS zirvesinde açıklanan plana göre Avustralya’ya nükleer teknolojinin aktarımı da sağlanacak. Böylece Avustralya, "nükleer güce" ulaşmadan önce nükleer denizaltılara kavuşacak ilk ülke olacak.

 

Ortak açıklamada "güvenli, istikrarlı, özgür ve açık bir Hint-Pasifik’i teşvik amacıyla" üç ülke arasında oluşturulan AUKUS anlaşması kapsamında Avustralya’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltılar (SSN) edinmesi için çalışmalara hız verileceği duyuruldu. Bu kapsamda üç ülkenin ortak teknoloji kapasiteleriyle yeni nesil denizaltı olan SSN-AUKUS’un üretileceği kaydedilen açıklamada, Avustralya ve İngiltere’nin "geleceğin denizaltıları" olarak denizaltıları kullanacakları belirtildi.

 

ORTAK DONANMA GÜCÜ

 

İki ülkenin on yıl içinde SSN-AUKUS’ları kendi iç tersanelerinde inşa etmek için çalışmaya başlayacakları ifade edilen açıklamada, ABD tarafının 2023’ten itibaren, İngiltere’nin ise 2026’dan itibaren Avustralya’da denizaltılar için yapılan liman ziyaretlerini artırmayı planladığı aktarıldı. Denizaltı programının Avustralya’ya maliyetinin 2055 yılı itibarıyla 245 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Diğer taraftan, nükleer silahların yayılmasını önleme konusundaki taahhütlerin yinelendiği açıklamada, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile istişarelerin sürdürüldüğü bildirildi. Açıklamada, söz konusu plan sayesinde, Hint-Pasifik’teki bireysel ve kolektif denizaltı varlığının genişlediği belirtilerek, bunun küresel güvenlik ve istikrara da katkı sunacağı ifade edildi.

 

SUNAK, ÇİN’İ HEDEF ALDI

 

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak zirvede Çin’i hedef alarak, "Bu ülkenin dünya düzenine karşı bir meydan okumayı temsil ettiğini" ileri sürdü. "Dünyanın daha değişken hale geldiğini ve İngiltere’nin güvenliğine yönelik tehditlerin arttığını" kaydeden Sunak, "Tetikte olmamız, kendimizi korumak, değerlerimizi savunmak ve çıkarlarımızı korumak için adımlar atmamız doğru” dedi. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana savunma harcamalarındaki en büyük artışı yaptıklarına dikkat çeken Sunak, “Dünyanın herhangi bir yerinde, Avrupa’da en fazla savunma harcaması yapan ülkelerden biriyiz ve bu durum böyle kalmaya devam edecek" dedi.

 

ÇİN’DEN SERT TEPKİ

 

Çin, AUKUS anlaşmasını Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın ihlali olarak değerlendirdi. Nükleer silah malzemelerinin nükleer silahlara sahip bir ülkeden buna sahip olmayan ülkelere taşınmasının anlaşmanın açık ihlali olduğunu söyleyen Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, şöyle dedi: ABD, İngiltere ve Avustralya’ya Soğuk Savaş ve sıfır toplamlı oyun zihniyetinden çıkma, uluslararası taahhütleri samimiyetle yerine getirme ve bölgesel barış ve istikrara daha fazla katkıda bulunma çağrısı yapıyoruz.”

 

AUKUS ANLAŞMASI

 

ABD, İngiltere ve Avustralya arasında 2021’de nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören "AUKUS" anlaşması imzalandı. Üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan "AUKUS" güvenlik anlaşması kapsamında Güney Avustralya eyaletinin başkenti Adelaide’deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalışan denizaltı inşa edilecek. Anlaşma uyarınca, Avustralya’nın sahip olacağı nükleer enerjili denizaltılar, Hint-Pasifik’te taraf ülkelerin çıkarlarını savunacak.

 

ANLAŞMA MADDELERİ

 

•2023’ten başlayarak Avustralya askeri, ABD ve İngiltere Donanması’nda eğitim alacak.
•2030’ların başlarında ABD, Avustralya’ya 3 adet Virginia sınıfı denizaltı verecek.
•2030’ların sonunda İngiltere ilk SSN-AUKUS’u Kraliyet Donanmasına teslim edecek.
•2040’ların başında Avustralya’da inşa edilen ilk SSN-AUKUS donanmaya verilecek.